Sergei Winogradsky

Chemoautotrofie

Organismen worden in twee groepen verdeeld op basis van hun koolstofbron. Heterotrofen, die hun koolstof uit organische bronnen (plantaardig of dierlijk stof) halen, waaronder de mens. En autotrofen, die hun koolstof uit anorganische bronnen halen (voornamelijk CO2 in de lucht), zoals planten, (micro)algen en cyanobacteriën. Lang werd gedacht dat autotrofen alleen energie uit zonlicht haalden (zogenaamde foto-autotrofen), maar in 1887 ontdekte Winogradksy dat sommige autotorofen anorganische substraten als energiebron gebruiken. Zo ontstond een nieuwe klasse van microben: de chemoautotrofen. 

Nu weten we dat chemoautotrofen een cruciale rol spelen in de stikstofcyclus in de natuur. Wie thuis bijvoorbeeld een aquarium heeft, profiteert van de werking van chemoautotrofe bacteriën. Zij leven in het filter en zetten daar de schadelijke afvalstof ammonia (wat fungeert als anorganische energiebron) om in nitraat.

Winogradsky-kolom

Een Winogradsky-kolom is in een afgedekte kolom waarin een gemengde populatie van microben gekweekt wordt. Het is vrij simpel in opzet en bestaat uit sloot- of vijvermodder, water, een organische koolstofbron (bijv. krantenpapier), kalk (bijv. eierschalen) en zwavel (bijv. gips). Door de kolom vervolgens te belichten zijn al de benodigde ‘ingrediënten’ aanwezig voor een diverse microbiële populatie. Door verschillen in licht, zuurstof en type voedsel kunnen er verschillende microbensoorten naast elkaar leven. Zo ontstaat een levend mozaïek van kleuren. 

Benieuwd hoe een Winogradsky-kolom er in het echt uitziet? Kom dan naar Micropia!