Antibiotica hebben sinds hun ontdekking in de 20e eeuw ontelbaar veel levens gered. Een van de hoofdrolspelers was Selman Waksman. Met zijn team ontdekte en ontwikkelde hij veel soorten antibiotica, waaronder streptomycine dat tegen tuberculose ingezet kon worden. Toch is zijn reputatie niet helemaal onfeilbaar.
Antibiotica hebben sinds hun ontdekking in de 20e eeuw ontelbaar veel levens gered. Een van de hoofdrolspelers was Selman Waksman. Met zijn team ontdekte en ontwikkelde hij veel soorten antibiotica, waaronder streptomycine dat tegen tuberculose ingezet kon worden. Toch is zijn reputatie niet helemaal onfeilbaar.
Streptomycine
Selman Waksman was een Oekraïens-Amerikaanse biochemicus en microbioloog. Zijn onderzoek naar de bodemmicroben leidde tot de ontdekking van streptomycine en verschillende andere antibiotica. Veel bodembacteriën, zoals die van het geslacht Streptomyces, produceren stoffen om bacteriële concurrenten te doden. Wij noemen die stoffen antibiotica. Het team van Waksman ontdekte en ontwikkelde verschillende antibiotica, waaronder de belangrijke streptomycine en neomycine die sindsdien uitgebreid zijn toegepast bij de behandeling van infectieziekten. Zo was streptomycine het eerste antibioticum dat kon worden gebruikt tegen tuberculose. Daarnaast introduceerde hij procedures die hebben geleid tot de ontwikkeling van vele andere soorten antibiotica. In 1952 ontving hij de Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde voor "ingenieuze, systematische en succesvolle onderzoeken naar bodemmicroben die leidden tot de ontdekking van streptomycine."
Waksman wordt altijd gecrediteerd met het bedenken van de term antibiotica. Toch werd de term in 1871 al gebruikt door de Franse dermatoloog François Henri Hallopeau. Hij gebruikte het om een stof te beschrijven die tegen de ontwikkeling van het leven is.
Controverse
Waksman ontdekte streptomycine samen met Albert Schatz, een van zijn promovendi, en Elizabeth Bugie, een masterstudent in zijn onderzoeksteam. De bacteriën die het antibioticum produceerden, werden door Schatz en Bugie ontdekt in de landbouwgrond buiten het laboratorium. Toch streek Waksman alle eer op voor de ontdekking. Hij en zijn stichting werden later aangeklaagd door Schatz en Bugie. Beide zaken werden buiten de rechtbank geschikt. Dit resulteerde in een financiële vergoeding en recht op "juridisch en wetenschappelijk krediet als mede-ontdekker van streptomycine."