Het rozeblauwig waskorstje is een echte opruimer. Deze schimmel is een saprofyt: een organisme dat leeft op en van dood hout. Onder koude en vochtige omstandigheden zorgt deze microbe voor het fenomeen haarijs.
Het rozeblauwig waskorstje is een echte opruimer. Deze schimmel is een saprofyt: een organisme dat leeft op en van dood hout. Onder koude en vochtige omstandigheden zorgt deze microbe voor het fenomeen haarijs.
Op een houtje bijten
Het rozeblauwig waskorstje (Exidiopsis effusa) is een echte opruimer. Deze schimmel is een saprofyt: een organisme dat leeft op en van dood hout. Hout is een stevig en compact materiaal van onder andere cellulose. Alleen sommige schimmels en bacteriën kunnen dit verteren. Rozeblauwig waskorstje groeit door een netwerk van schimmeldraden, het mycelium, te maken in houtvaten en houtstralen. Aan de buitenzijde van takken en dood hout kan het wit tot roze-blauw gekleurde korsten vormen waar de vruchtlichamen voorkomen.
Rozeblauwig waskorstje (Exidiopsis effusa) op een tak.
Schimmel met ijsbaard
Onder koude en vochtige omstandigheden treedt een bijzonder fenomeen op in het bos. In scheuren of gaten tussen de schors van dood hout ontstaan pluizige bossen van dunne draadjes ijs. Meer dan 100 jaar geleden publiceerden wetenschappers al over dit haarijs, ook wel baardijs of ijswol genoemd. Opvallend was dat er vaak een wit korstachtig goedje groeide op takken waar haarijs gevonden werd.
Recent onderzoek heeft aangetoond dat er een biologische oorzaak is van haarijs. De groei van de ijshaartjes is weliswaar te verklaren door een natuurkundig proces, maar dit proces vindt niet plaats als de schimmel rozeblauwig waskorstje (Exidiopsis effusa) afwezig is. De ijshaartjes ontstaan als water door houtstralen naar buiten komt. Als de buitenlucht vochtig en onder 0 graden Celsius is, bevriest het water en vormt er een ijslens. Er ontstaat een onderdruk waardoor er constant water wordt aangetrokken uit het hout. Chemisch onderzoek toonde aan dat er reststoffen van houtafbraak in de ijshaartjes zitten. Deze reststoffen van de schimmelvertering zijn nog steeds erg stug waardoor de ijshaartjes dun en erg lang kunnen worden.