De ziekte van Bang doet nu slechts bij weinigen een belletje rinkelen, maar aan het begin van de vorige eeuw was dit nog een zeer gevreesde ziekte die veel doden eiste. Alice Catherine Evans ontdekte dat de bacterie die deze ziekte veroorzaakte afkomstig is uit rauwe melk. Het duurde echter lang voordat ze haar mannelijke collega’s hiervan overtuigd had. Evans was immers een vrouw en niet in het bezit van een PhD.
De ziekte van Bang doet nu slechts bij weinigen een belletje rinkelen, maar aan het begin van de vorige eeuw was dit nog een zeer gevreesde ziekte die veel doden eiste. Alice Catherine Evans ontdekte dat de bacterie die deze ziekte veroorzaakte afkomstig is uit rauwe melk. Het duurde echter lang voordat ze haar mannelijke collega’s hiervan overtuigd had. Evans was immers een vrouw en niet in het bezit van een PhD.
Schooljuf
Alice Catherine Evans startte haar carrière als schooljuf in Towanda, een afgelegen plaatsje in de staat Pennsylvania. In de tijd waarin Evans leefde was ‘docent’ ongeveer het enige beroep dat door vrouwen uitgeoefend kon worden. Al vrij snel kwam ze erachter dat het leraarschap niet voor haar weggelegd was. Ze vond het lesgeven maar saai. Om aan de verveling te ontsnappen startte ze een tweejarige biologiestudie aan de Cornwell University, speciaal voor plattelandsonderwijzers. Ze leefde hier zo erg op dat ze niets liever wilde dan doorstuderen. Gelukkig kreeg ze een studiebeurs en kon ze niet veel later starten met een bachelor bacteriologie. In 1909 rondde ze deze af, en een jaar later had ze ook een masterdiploma bacteriologie op zak. Toen stond voor de keuze: verder studeren en promoveren, of aan het werk bij de Zuivelafdeling van het Amerikaanse Departement van Landbouw.
Pionier
Evans koos voor de baan bij het Amerikaans Departement van Landbouw en werd daarmee de eerste vrouwelijke bacterioloog met een vaste aanstelling bij deze instantie. Hoewel het gerucht gaat dat haar toekomstige collega’s bijna van hun stoel vielen toe ze hoorden dat “A. Evans” een vrouw was, werd ze warm ontvangen. Evans kreeg de taak bacterieculturen in rauwe melk onder de loep te nemen. In die tijd werd gedacht dat verse, rauwe melk zeer voedzaam was en daarom gezond om te drinken. Evans ondervond echter het tegenovergestelde. Ze ontdekte namelijk dat rauwe melk de bacterie Bacillus abortus bevatte, een microbe die mensen ziek kan maken en bij zwangere vrouwen tot een miskraam kan lijden. Evans presenteerde haar bevindingen tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van de Society of American Bacteriologists in 1917. In plaats van lof voor haar ontdekking, stuitte ze op ongeloof en protest bij de mannelijke toehoorders. Als deze dierlijke bacterie daadwerkelijk mensen ziek kon maken, dan had een andere bacterioloog dat toch al lang ontdekt?
Samenheulen met de “vijand”
Haar ontdekking werd niet alleen door de wetenschappelijke wereld in twijfel getrokken. Om melk veilig drinkbaar te maken moet het eerst gepasteuriseerd worden. Hierbij verwarm je de melk flink. Schadelijke micro-organismen worden daardoor onschadelijk gemaakt. Om melk te pasteuriseren heb je speciale apparatuur nodig en dit brengt extra kosten met zich mee. Vertegenwoordigers van de zuivelindustrie verdachten Evans er daarom van dat ze samenwerkte met de fabrikanten van deze apparatuur.
Voet bij stuk
Ondanks al het verzet waar Evans op stuitte, hield ze voet bij stuk. En ze kreeg gelijk. Zo’n drie jaar na het publiceren van haar artikel werd in San Francisco een vergelijkbaar onderzoek uitgevoerd met dezelfde resultaten. In de vier jaar die daarop volgden werden Evans bevindingen nog eens tien keer bevestigd. Deze overweldigende hoeveelheid bewijs leidde er uiteindelijk toe dat vanaf 1930 het pasteuriseren van melk op steeds meer plekken verplicht werd. Door deze maatregel werd de ziekte van Bang bijna compleet uitgeroeid. Dat we tegenwoordig melk kunnen drinken zonder bang te hoeven zijn voor Bang hebben we te danken aan Alice Catherine Evans.