Eiwitten, onmisbaar!
Om ons lichaam goed te laten functioneren hebben we eiwitten nodig. Eiwitten hebben allerlei uiteenlopende functies. Ze zijn bijvoorbeeld een belangrijk bestanddeel van nieuwe cellen. Afweerstoffen, die ons beschermen tegen indringers van buitenaf, bestaan uit eiwitten. Ook veel hormonen, zoals adrenaline en insuline, worden gevormd uit eiwitbouwstenen. Hormonen en andere stoffen die zelf niet uit eiwit bestaan, worden dan weer door het lichaam vervoerd met behulp van transporteiwitten. Onmisbaar dus!
Vlees vervuilt
Voor het maken van lichaamseigen eiwitten, hebben we eiwitten uit voedsel nodig. Deze worden in ons lichaam namelijk afgebroken tot losse bouwstenen, de zogeheten aminozuren. Deze aminozuren kunnen in onze cellen omgezet worden tot lichaamseigen eiwitten. Mensen kunnen verschillende soorten eiwitten eten. Dierlijke eiwitten bijvoorbeeld, als we vlees eten. Het grote nadeel van dierlijke eiwitten is de energie die het kost om ze te produceren. Dieren kunnen namelijk, net als mensen, niet uit het niets eiwitten aanmaken. Daarvoor hebben ze eiwitten uit planten of andere dieren nodig. Ongeveer de helft van het bewoonbare landoppervlak wordt ingenomen door landbouw, en driekwart daarvan wordt gebruikt om voedsel te maken voor vee. Het verbouwen van al dat voedsel kost zo’n 70 procent van ons totale waterverbruik. Daarbij komen er bij veeteelt ook nog eens broeikasgassen vrij, zoals methaan en CO2. Dierlijke eiwitten zijn dus erg belastend voor het milieu. Het is daarom een stuk beter om plantaardige eiwitten te eten. Dan krijg je de eiwitten direct binnen, zonder dat ze eerst met veel energie omgezet hoeven worden in dierlijke eiwitten.
Eiwit zonder vlees
Hoewel plantaardige eiwitten al een stuk duurzamer zijn dan dierlijke, kost het nog steeds landbouwgrond en water om planten te verbouwen. Ook worden er vaak chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt om de gewassen vrij van ongedierte te houden. Die bestrijdingsmiddelen kunnen in het (grond)water terecht komen en voor veel schade zorgen. Er is echter nog een derde manier om aan eiwitten te komen, waarbij de productie veel schoner is. Microben, en meer specifiek bacteriën, kunnen namelijk ook eiwitten maken. Daarvoor hebben de bacteriën twee dingen nodig: een voedselbron, waaruit onder andere koolstof, fosfor en stikstof gehaald kan worden, en een energiebron. Deze voedingsstoffen kunnen uit allerlei uiteenlopende bronnen gehaald worden. De bacteriën worden gekweekt in grote roestvrijstalen tanks. Als het aantal bacteriën flink vermeerderd is, worden ze geoogst en gedroogd. Uiteindelijk houd je een eiwitrijk poeder over wat verwerkt kan worden in voedsel. En in dit proces worden geen broeikasgassen gemaakt, maar opgeruimd!
Duurzaam eiwit dankzij bacteriën
Bacteriën worden al best een tijdje gebruikt om eiwitten te maken, maar dat gebeurde niet altijd duurzaam. In de voormalige Sovjet-Unie werden in de jaren zestig al fabrieken gebouwd waar bacteriën stro en hout omzetten in eiwit. Bij deze omzetting werd echter nog steeds veel CO2 geproduceerd. Onderzoekers van de Universiteit van Gent gingen daarom op zoek naar een bacterie die op een schone manier eiwit kan produceren. Zo’n jaar geleden ontdekten ze die. Hun microbestam kan CO2 en atmosferisch stikstof omzetten in eiwitten, met als energiebron waterstof of zuurstof. Super schoon en in het proces worden ook nog eens broeikasgassen opgeruimd. Twee vliegen in één klap dus. Het krachtige eiwitpoeder dat je uiteindelijk overhoudt bestaat voor 70% uit eiwit. Dat is meer eiwit dan bijvoorbeeld in soja zit, en het kan ook nog eens sneller geproduceerd worden. Dankzij deze bacteriën kunnen we in de toekomst super-eiwit produceren en tegelijk iets aan het CO2-probleem doen. Kom maar op met die bacterieburger!
| https://www.ugent.be/bw/nl/onderzoek/ugent-crelanleerstoel/overzicht-artikels/shortcut_naar_duurzaam_eiwit.htm |
| https://eostrace.be/artikelen/zijn-bacterien-het-voedsel-voor-de-toekomst |