Veel voordelen, maar waarom?
Vezels zijn gezond voor je. Fruit en groenten verminderen het risico op diabetes, hartziekten en artritis. Sterker nog, het eten van meer vezels lijkt het sterftecijfer van mensen te verlagen, ongeacht de oorzaak. Ondanks de vele voordelen was het ‘waarom’ niet duidelijk. Onderzoekers van de Universiteit van Göteborg besloten daarom om een reeks experimenten uit te voeren. Een van de belangrijkste vindingen uit hun onderzoek was dat vezels niet zozeer direct voordelig zijn voor ons lichaam, maar met name voor onze darmbacteriën.
Gezonde hulptroepen
Plantaardige vezels zijn erg sterk en kunnen alleen met behulp van speciale enzymen worden afgebroken en opgenomen in ons lichaam. Gek genoeg produceren onze darmwandcellen deze enzymen nagenoeg niet. Dit is een van de redenen dat wij niet zonder onze biljoenen darmbacteriën kunnen. Zij produceren er namelijk meer dan genoeg. Met deze enzymen knippen ze de vezels in kleinere, makkelijk opneembare moleculen. De afvalstoffen die deze bacteriën hierbij produceren, zogenaamde korte-keten-vetzuren, worden door onze darmwandcellen opgenomen als voedsel. De darmbacteriën sturen ook allerlei chemische berichten naar onze darmwandcellen die hen aanzet tot deling en het aanmaken van slijm. Zo houden ze de darmen gezond.
Afweerreacties
Eerder onderzoek toonde al aan dat bij het omschakelen naar een vezelrijk dieet de bacteriepopulatie in de darmen vertienvoudigd. De Zweedse onderzoekers voerden een soortgelijk experiment uit. Ze bekeken het darmmicrobioom van muizen die overschakelden van vezelrijk voedsel naar een dieet met veel vetten, suikers en eiwitten. Dit had dramatische gevolgen. Veelvoorkomende soorten bacteriën werden zeldzaam, en zeldzame soorten namen juist toe. Dit had vervolgens direct effect op de gezondheid van de muizen. Hun darmen werden kleiner, en de slijmlaag die de darmen beschermt en plek biedt aan de darmbacteriën werd dunner, met afweerreacties tot gevolg.
Positief resultaat
Bij een andere groep muizen voegde het team een enkele vezel genaamd inuline toe aan het vetrijke dieet. Dit had direct positief resultaat. De slijmlaag was gezonder en dikker dan bij muizen die de vezels niet kregen, waardoor er geen ontstekingen ontstonden in de darmen. Een vergelijkbaar resultaat werd geboekt toen de onderzoekers een vezeletende bacteriesoort aan het drinkwater van de muizen toevoegden. Extra vezels en de juiste bacteriën om deze af te breken zorgen dus voor gezonde darmen.
Essentiële vezels
De studie toont hiermee aan dat een vezelrijk dieet essentieel is voor de gezondheid van je darmmicrobioom, en daarmee van je hele lichaam. Bij een tekort aan vezels verhongeren veel essentiële darmbacteriën en stort de natuurlijke balans van het ecosysteem in je darmen in. Sommige soorten beginnen zelfs de slijmlaag op te eten. Dit alles maakt de slijmlaag dunner waardoor er een grotere kans op darmontstekingen is. Deze ontstekingen kunnen uiteindelijk zelfs chronisch worden en het hele lichaam aantasten.