Het microbioom van bosbranden

Elk jaar hebben we wereldwijd meer en meer last van hevige bosbranden. Het leven in deze gebieden kan deze hitte niet aan. Planten en dieren gaan dood, maar ook microben zijn vaak niet bestand tegen extreme hitte.

En die microben? Die hebben waarschijnlijk meer impact op het herstel na een bosbrand dan dat wij tot nu toe dachten.

Bodemmicroben

Na de bosbranden in Australië is veel onderzoek gedaan naar de impact op de inheemse diersoorten. Iets dat minstens net zo belangrijk is, is het onderzoek naar bodemmicroben in deze gebieden. Net als dat wij een verzameling van microben in onze darmen hebben, leeft er in de bodem ook een breed scala aan micro-organismen. De verzameling van alle microben op één plek noemen we een microbioom. De exacte samenstelling van het microbioom is voor alles en iedereen anders.

Onderzoekers ontdekten dat het bodemmicrobioom van verbrande aarde er anders uitziet. Na een bosbrand zijn er veel microbensoorten niet meer aanwezig. Andere soorten zijn juist in grote mate aanwezig. Dit zijn soorten die de juiste overlevingsstrategieën bezitten, zoals bijvoorbeeld snelle groei. Wat de impact op het ecosysteem van de toename in deze soorten precies is, kunnen de onderzoekers nog niet zeggen. Vaak betekent minder soorten simpelweg een minder sterk ecosysteem.

Andere onderzoekers vonden dat bacteriën meestal beter tegen hitte kunnen dan schimmels en dat het erg afhankelijk is van de ernst van de brand en de diepte van de microben, hoe ernstig de microben-community wordt aangetast. Bovendien gaan bij een bosbrand ook de unieke microbiomen van alle planten- en dierensoorten verloren.  

Een onmisbare spil in het ecosysteem

Het bodemmicrobioom is een belangrijke spil in elk ecosysteem. Sommige bacteriën helpen planten met het opnemen van bijvoorbeeld stikstof en zijn dus onmisbaar voor de plantengroei. Andere bacteriën ruimen juist resten van dode planten en dieren op. Wanneer een groot deel van de microben sterft bij een bosbrand herstelt het ecosysteem zich moeilijk.

We kennen helaas nog maar ongeveer 6% van alle bodemicroben en van niet al die soorten is bekend wat zij precies doen. Onderzoekers zijn hard bezig om een inhaalslag te maken, waardoor we steeds meer nieuwe soorten ontdekken en nog meer te weten komen over al de verschillende functies die de bodemmicroben hebben. 

De bodem in therapie

Wanneer we meer weten over bodemmicroben kunnen we een soort ‘therapie’ geven aan verbranden stukken land. Iets dat nu al gebeurt bij experimenten met zwaar vervuilde grond. Door het verbrande bodemmicrobioom te herstellen, is het ook makkelijker voor planten en dieren om te herstellen. 

Er moet nog veel onderzoek gedaan worden naar microben in relatie tot bosbranden om echt te begrijpen wat voor impact deze kleine organismen hebben op onze omgeving. Klimaatverandering heeft jammer genoeg niet alleen invloed op de toename in aantallen en hevigheid van bosbranden. Ook op andere vlakken heeft het nadelige gevolgen voor microben en daarmee vervolgens weer op klimaatprocessen. Meer weten? Lees bijvoorbeeld het artikel over migratie van plankton in de oceaan.

naar het artikel