Huidbacteriën
Wij dragen enorm veel microben met ons mee. Deze microben vind je bijvoorbeeld in je darmen, maar ook op je huid. De huid is een heel groot orgaan met een gemiddelde oppervlakte van 1,8 m2 en hier passen dan ook heel veel microben op. Op dit moment weten we dat er meer dan 1.5 biljoen (dus meer dan 1.500.000.000.000) bacteriën op de huid te vinden zijn. Van de meeste van deze bacteriën merken we niets. Ze leven wel op onze huid maar ons afweersysteem ‘negeert’ ze omdat ze niet voor problemen zorgen en ons soms zelfs helpen. Een voorbeeld hiervan is de Staphylococcus epidermidis. Deze bacteriën zetten een heel specifiek deel van onze afweer ‘aan’ en kunnen zo ons afweersysteem ‘trainen’. Onze afweer kan namelijk leren wanneer het wel of niet moet reageren op een invloed van buitenaf. Dit leert het afweersysteem mede dankzij de microben die we met ons meedragen.
Afweersysteem trainen met microben
Juist dit fenomeen heeft onderzoekers aan het denken gezet. Als we het afweersysteem kunnen leren om ergens op te reageren, kunnen we dit dan ook in ons voordeel gebruiken? We weten bijvoorbeeld van bepaalde soorten kanker dat deze zich verstoppen voor ons afweersysteem zodat ons lichaam ze niet kan opruimen. Dit is een handig trucje van deze cellen. Je kan het vergelijken met een spelletje verstoppertje, maar de afweer weet niet wie zich heeft verstopt. Daardoor hebben de tumorcellen een voordeel. Er wordt op dit moment veel onderzoek gedaan om te kijken of wij ons eigen afweersysteem kunnen leren waar het naar moet zoeken. Dit kan door bijvoorbeeld iets aan de afweer te laten zien wat het herkent in combinatie met iets wat het niet herkent. Op deze manier wordt het speelveld gelijk gemaakt en zijn de tumorcellen niet meer in het voordeel.
Helpende bacteriën
Een onderzoeksgroep uit de Verenigde staten is op zoek gegaan naar microben die ons afweersysteem kunnen trainen en kwamen uit bij de Staphylococcus epidermidis. Deze bacterie leeft op onze huid en heeft een belangrijke rol bij het trainen van ons afweersysteem. Dit maakt dat deze bacterie mogelijk kan helpen bij het trainen van het afweersysteem tegen melanomen, een vorm van huidkanker. De onderzoekers hebben de bacterie genetisch aangepast en op een tumorcel laten lijken. Zo wilden ze kijken of ons afweersysteem kon leren om tumorcellen te herkennen en aan te vallen.
Dit is eerst bij muizen gedaan, en de resultaten lijken zeer positief te zijn. In combinatie met andere medicijnen die de afweer helpen zorgde dit ervoor dat het immuunsysteem van deze dieren de tumoren begon aan te vallen. Voordat dit bij mensen kan worden getest moet er nog wel veel meer onderzoek worden gedaan, maar voor nu ziet dit er hoopvol uit. Wie weet kunnen we in de toekomst op deze manier de natuurlijke functie van bacteriën gecombineerd met wetenschappelijke technieken gebruiken om ziekten te behandelen.