Negatieve effecten
Buiten wordt onze huid constant blootgesteld aan zonlicht vol ultraviolette straling. Deze straling is schadelijk voor het DNA in onze cellen en kan zo leiden tot huidkanker. Zonnebrandproducten verminderen deze negatieve effecten van UV-straling. Er zijn echter verschillende soorten UV-straling, en niet alle worden weggevangen door de zonnebrandcrèmes. Veel producten zijn in staat de effecten van UVB-straling en tot op zekere hoogte die van UVA te verminderen. Er is daarentegen behoefte aan nieuwe UV-filters die beschermen tegen UVA1-straling (~340-400nm). Doordat deze straling dieper doordringt in de huid is de kans op potentiële negatieve effecten groot. Veel synthetische UV-filters in zonnebrandproducten zijn echter schadelijk voor mariene ecosystemen doordat ze koralen verbleken en de ingrediënten kunnen accumuleren in allerlei zeedieren. Isabel Houtkamp wil daarom op zoek naar nieuwe UVA1-beschermende middelen van natuurlijke oorsprong.
De natuur heeft de oplossing
Daarom duikt ze de natuur in. Letterlijk. Houtkamp wil ze op zoek naar microben in Franse Alpenmeren waar door de grote hoogte veel UV-straling te vinden is. De kans is groot dat die microben methoden hebben ontwikkeld om zich tegen de schadelijke effecten ervan te beschermen. Zo zijn er in cyanobacteriën en andere micro-algen al verschillende potentiële UV-filters geïdentificeerd tegen UVA2- en UVB-straling. Maar nog niet tegen het gevaarlijke UVA1. Helaas is er nog maar weinig bekend over het microbiële leven in deze aquatische milieus. Gelukkig heeft de microbiologie tegenwoordig veel methoden om op basis van genetisch materiaal de microbiële biodiversiteit in kaart te brengen en hun functies te ontrafelen. Die methoden heten metagenomics. Door de genen van de Alpenmeermicroben - die mogelijk bescherming bieden tegen UVA1 - in makkelijk te kweken E. coli-bacteriën te plaatsen, kan Houtkamp testen welke soorten gebruikt kunnen worden voor de nieuwe zonnebrandcrème.
Enorme potentie
Maar zodra de juiste microbe(n), en daarmee hun anti-UVA1-stofjes zijn gevonden, zijn we er nog niet. Het vergt nog veel onderzoek naar de veiligheid, productiemethoden en effectiviteit van het middel voordat dit in een tube of potje op de markt verschijnt. Maar de jury, bestaande uit hoogleraar Ger Rijkers, Micropia-hoogleraar Remco Kort en hoofd Micropia Jasper Buikx, erkende de noodzaak van het dit milieuvriendelijke product. De potentie van product – het terugdringen van huidkanker, het beschermen van onze oceanen, en het duurzamer produceren van zonnebrandproducten – is ondanks de uitdagingen enorm. Gelukkig is de diversiteit en kunde van het microleven, en daarmee de kans op een succesvol product, nog veel groter.
Micropia Microbiome Award
Microbiologie onderzoekt de kleinste organismen, zoals schimmels, gisten en bacteriën. Deze micro-organismen zijn het machtigste leven op aarde. De Micropia Microbiome Award is in het leven geroepen om studenten enthousiast te maken voor microbiologie. Jaarlijks geeft Micropia-hoogleraar Remco Kort de collegereeks ‘Human Microbiome in Health and Disease’ over het menselijk microbioom en hoe deze functioneert bij ziekte en gezondheid. De studenten schrijven aan het eind van de reeks een onderzoeksvoorstel met hun pas opgedane kennis over het microbioom en recent onderzoek daarnaar. Het voorstel beschrijft een innovatieve toepassing van microben, die ten goede kan komen aan onze gezondheid of die van onze planeet. Meer weten over de Micropia Microbiome Award? Ga dan naar deze pagina.