De kunstenaars zullen ieder enkele weken in ARTIS werken. Deze werkperiode heet een residency. Door middel van experimenten proberen ze dichter bij het leven van andere wezens te komen en hopen ze verborgen werelden te onthullen. Ze onderzoeken bijvoorbeeld hoe dieren en planten signalen delen, hoe ze leren, grenzen stellen of hun leven organiseren.
Levende sculptuur
Een van de kunstenaars is Ivan Henriques. Al sinds oktober 2021 werkt hij samen met Nele de Klerk, coördinator laboratorium van ARTIS-Micropia, die hem van alles leert over microben. Ivan wil voor Machine Wilderness namelijk een levende sculptuur maken, met microben. Dat is voor hem niet helemaal nieuw. Ook in eerdere kunstwerken werkte hij al veel met levende organismen.
ARTIS-Micropia laborant Nele de Klerk en kunstenaar Ivan Henriques brengen microben samen in petrischaaltjes.
Veranderende vorm
Ivan neemt een strikt geometrische vorm als startpunt voor zijn sculptuur. Deze staat symbool voor het wetenschappelijke, het beheersbare, het mens-gemaakte en het rationele. De vorm van de sculptuur verandert in de loop van de tijd: door toedoen van de microben wordt hij vloeiend en organisch. Door deze schijnbare tegenstellingen te verenigen verbeeldt de sculptuur de symbiose tussen mens en natuur. Hij belichaamt het ideaal van nauw samenleven en -werken tussen organismen. De sculptuur is namelijk een samenwerking tussen mens en microbe, én tussen microben onderling. Ivans sculptuur biedt zo een hoopvol toekomstperspectief voor een wereld waarin naarstig gezocht wordt naar een nieuwe omgang tussen mens en natuur.
Trial-and-error
De uitvoering vergt het nodige onderzoek. Want welke microben komen in aanmerking om te bouwen aan de sculptuur? Ivan brengt microben bijeen die niet vaak samenleven, namelijk slijmzwammen (Physarum polycephalum), bacteriën (Janthinobacterium lividum), gisten (Rhodotorula babjevae) en schimmels (Penicillium chrysogenum). Hij kijkt welke interactie plaatsvindt tussen deze verschillende microben. De keuze voor de specifieke soorten maakte Nele. Deze moeten niet alleen op dezelfde voedingsbodem kunnen leven; Ivan moet ze ook zelf kunnen kweken. Zo kan hij niet alleen in het Micropia-lab, maar ook thuis experimenteren.
Schets van Ivan Henriques waarin hij het samengaan van geometrie en organische vormen verkent.
En zo zitten Nele en Ivan op een regenachtige novemberdag in het lab van Micropia gebogen over zes verschillende petrischaaltjes. Daarin brengen zij de microben in verschillende samenstellingen met elkaar in contact. In hoeverre zal de een de andere overgroeien, gaan ze relaties met elkaar aan of trekken ze zich terug? Het proces is een van trial-and-error: verschillende tests in petrischaaltjes moeten uitwijzen welke combinatie van microben in staat is om te leven op de sculptuur. De laborant en kunstenaar wisselen daarom slijmzwammen, voedingsbodemrecepten en testresultaten met elkaar uit.
Spanning
De uitkomst van de tests staat allerminst vast. Of er tijdens de residency van Ivan, daadwerkelijk een levende geometrische sculptuur staat, is onduidelijk. En welke organismen daar dan exact bij betrokken zijn is nu nog de vraag. Misschien zal de kunstenaar zijn idee moeten bijstellen. Maar dat is juist ook het spannende onderdeel van dit proces: het onverwachte is onderdeel van het kunstwerk.
Activiteiten
| Datum | Tijd | Wat? | Waar? |
| Woensdag 11 mei | 15.00 uur | Open Studio | ZOOdio in ARTIS-Park |
| Woensdag 18 mei | 15.00 uur | Open Studio | ZOOdio in ARTIS-Park |
| Donderdag 9 juni | 16.00 uur | Eindpresentatie | Oostzaal in het ARTIS-Groote Museum |
Machine Wilderness is een initiatief van Theun Karelse ( FoAM ) en Alice Smits (Kunstpodium Zone2Source ). Het is onderdeel van een omvangrijk artistiek onderzoeksproject dat zij in 2015 aftrapten met een symposium in ARTIS. Het werd opgevolgd met (internationale) tentoonstellingen, lezingen en expedities op het grensvlak van natuur, technologie en kunst. Machine Wilderness wordt mede mogelijk gemaakt door het Stimuleringsfonds Creative Industrie, Amsterdams Fonds voor de Kunst, Vrienden Loterij Fonds en Prins Bernhard Cultuurfonds. Ga voor meer informatie naar machinewilderness.net.