None

Bekend en onbekend microleven in onze broekzak en onder onze voeten

– jul 21, 2020

Het menselijk microbioom staat tegenwoordig in de schijnwerpers. Vooral darmmicroben krijgen veel aandacht en worden vaak beschreven als een onzichtbaar orgaan vanwege de vele essentiële functies die ze vervullen. We zijn zo afhankelijk van deze darmmicroben dat het niet onredelijk is om de mens te zien als metaorganisme, bestaande uit meer organismen dan alleen de mens op zich. Ook onze huid- en mondmicroben behoren tot ons microbioom, al hoor je hier minder over. Maar behalve de microben die intiem verbonden zijn met ons eigen lichaam, draagt iedere persoon nog veel meer microben bij zich. Een recente studie probeerde inzicht te krijgen in de bacteriën die op schoenen en mobiele telefoons leven.

De stoute schoenen aantrekken

Gebaseerd op vrijwillig ingezonden samples afkomstig van 3.500 mensen vanuit de hele VS, is dit de grootste studie in z’n soort. Verwachtingen waren dat de diversiteit op telefoons kleiner zou zijn dan op schoenen, vanwege de persoonlijke aard van telefoons en het feit dat schoenen veel meer blootgesteld worden aan de buitenwereld. Ook werd er vanuit gegaan dat de soortensamenstelling erg verschillend zou zijn, met een hogere aanwezigheid van niet-menseigen soorten op schoenen.

Mobiele brigade

De verwachtingen werden grotendeels bevestigd. Op telefoons werden gemiddelde tussen de 100 en 250 verschillende soorten bacteriën aangetroffen, al waren er ook samples die tot 1.250 soorten bevatten. Op schoenen werden gemiddeld tussen de 500 en 900 soorten aangetroffen, met een maximum van ongeveer 2000. Stammen die zowel op telefoons als schoenen werden gevonden zijn Bacteriodetes en Firmicutes. Hoewel deze stammen vooral bekend staan als belangrijke vertegenwoordigers van het dierlijke microbioom, is deze vondst niet opmerkelijk aangezien er ook veel belangrijke bodemmicroben toe behoren. De stam Fusobacteria werd alleen aangetroffen op telefoons; hiertoe behoren dan ook veel soorten die bekend zijn van het mondmicrobioom van zoogdieren. Stammen die alleen op schoenen aangetroffen werden waren Cyanobacteria en de extremofiele Deinococcus-Thermus, beide sterk verboden met aquatische en bodemomgevingen. 

Microben ten voeten uit

Dat er meer onbekende dan bekende soorten bacteriën op aarde bestaan is een feit. Meestal wordt echter gedacht dat dit soorten uit extreme, ontoegankelijke omgevingen betreft. Er werd in deze studie daarom gezocht naar soorten waarvan het bestaan eerder al op genetisch basis is vastgelegd, maar die nog nooit kunstmatig gekweekt of officieël beschreven zijn. Op bijna 50% van de samples werden tenminste twee van zulke stammen (Armatimonadetes, Patescibacteria) aangetroffen en op ongeveer 10% van de samples waren dit er zelfs negen. Het feit dat op doodgewone voorwerpen als schoenen en mobiele telefoons al zoveel onbekende soorten leven, betekent dat wij tot nu toe sterk hebben onderschat hoeveel onbekende biodiversiteit er op aarde nog bestaat.