None

Slijmerige sterrenstelsels

Hoe een microbe sterrenkundigen hielp een groot probleem op te lossen – apr 17, 2020

Misschien heb je hem al eens een keer ontmoet in Micropia: de slijmzwam, of zoals onze laboranten hem noemen Physarum polycephalum. Een eencellig organisme dat onder andere bekend staat om zijn vermogen om op zeer ‘slimme’ wijze voedsel te kunnen vinden. In het museum is dit dagelijks te zien in het slijmzwammen-doolhof, waarbij de slijmzwam de juiste weg weet te vinden naar haverhapjes. Een groep sterrenkundigen ging echter nog net een stapje verder. Zij hebben deze intrigerende microbe gebruikt voor een wel heel hoog doel: het in kaart brengen van de onderlinge samenhang tussen sterrenstelsels. Hun bevindingen publiceerden ze in het tijdschrift The Astrophysical Journal Letters.

Moeilijke materie

Astronomen zijn al lang geboeid door de manier waarop sterrenstelsels verdeeld zijn en met elkaar samenhangen in ons universum. Het netwerk waarover sterrenstelsels verdeeld zijn wordt ook wel het ‘kosmische web’ genoemd. Een van de problemen waar men echter tegenaan loopt is dat dit web moeilijk te zien is doordat ze voor een groot deel bestaat uit zogenaamde donkere materie. Dit is een stof waarvan we door berekeningen weten dat het er moet zijn, maar die we niet kunnen waarnemen. Om toch wat te kunnen zeggen over hoe het mysterieuze web dat sterrenstelsels verbindt eruit ziet hebben de sterrenkundigen de hulp ingeroepen van de nederige slijmzwam.

Slijmzwamsimulatie leidt tot inzicht

De manier waarop de slijmzwam draden maakt en gebruikt om voedsel te zoeken werd door de groep gebruikt om een verzameling rekeninstructies ofwel algoritme te schrijven. Met dit algoritme werden vervolgens simulaties uitgevoerd over het kosmische web. Bij deze simulaties werd de informatie van maar liefst 37.000 sterrenstelsels gebruikt. Aan de hand van vergelijkingen tussen de uitkomsten van de simulaties en berekeningen over donkere materie werd duidelijk dat de slijmzwam een goede voorspeller van het kosmische web is. Met deze nieuwe simulaties is het daardoor eindelijk mogelijk om het kosmische web op grotere schaal ‘zichtbaar’ te maken. Best knap voor een eencellige microbe.

Bronnen
https://iopscience.iop.org/article/10.3847/2041-8213/ab700c