Micro-microben
De griep wordt veroorzaakt door een virus. Virussen zijn de kleinste microben die we kennen. Er bestaan vier verschillende soorten virussen die influenza, ofwel de griep, veroorzaken. Onderzoekers hebben de influenzavirussen in een creatieve bui A, B, C en D genoemd. Zoogdieren en vogels zijn de gastheren van deze virussen. De mens kan de griep krijgen van de soorten A, B en C, maar de soorten A en B komen verreweg het meest voor. Alle typen griep komen overigens overal ter wereld voor.
Zelf herkennen en opruimen
Het influenzavirus kan ons lichaam binnenkomen via direct contact met iemand die het virus ook heeft of omdat het virus meelift op aerosolen (kleine waterdruppeltjes in de lucht) die wij inademen. Normaliter herkent ons afweersysteem het virus en produceert antistoffen om het virus op te ruimen. Die herkenning is te vergelijken met het sleutel-slot principe. Virussen hebben geen celmembranen zoals andere organismen, maar wel een zogeheten eiwitmantel waarin hun DNA gepakt is. Op die mantel dragen virussen sleutel-achtige stoffen waarmee ze zich vast kunnen hechten aan de cel van de gastheer en vervolgens de gastheercel binnen kunnen dringen. Ons afweersysteem herkent die sleutel-achtige stoffen van virussen en produceert antistoffen. De antistoffen binden als een soort slot, waarna ons afweersysteem de virussen kan opruimen. Over het algemeen duurt het opruimen van het virus ongeveer een week vanaf het moment van eerste contact.
Extra hulp tegen veranderlijk virus
Zeer jonge of oude mensen, of mensen met een verzwakt immuunsysteem, kunnen wel heviger ziek zijn door het virus. Hiervoor is een vaccinatie ontwikkeld, de griepprik. Vaccins bestaan uit verzwakte virussen of fragmenten van een virus. In ons lichaam brengt dit de natuurlijke afweerreactie op gang. Er komt heel wat kijken bij het ontwikkelen van de jaarlijkse griepprik. Dit wordt gecoördineerd door een wereldwijd netwerk van samenwerkende onderzoekscentra (WHO Collaborating Centers for Human Influenza Surveillance). De reden dat de griepprik jaarlijks opnieuw moet worden gemaakt, is dat influenzavirussen erg slordig zijn in het kopiëren van zichzelf. Dit klinkt misschien raar, maar juist omdat het kopiëren snel en slordig gaat, is er elke keer dat een virus zichzelf kopieert een relatief grote kans dat het nieuwe virus net iets anders is dan zijn voorganger. De sleutel-stoffen waar ons afweersysteem de virussen aan herkent, zijn dan ook net anders. Dit is precies de reden dat de griepvirussen van dit jaar niet meer dezelfde zijn als vorig jaar. De grote uitdaging voor de onderzoekscentra is elk jaar weer proberen te voorspellen welke ‘varianten’ van het influenzavirus over een aantal maanden waarschijnlijk de griep veroorzaken. Om de kansen te spreiden bestaat de griepprik daarom tegenwoordig vaak uit drie of vier varianten.
| https://www.rivm.nl/elk-jaar-nieuw-griepvaccin-hoe-wordt-samenstelling-ervan-bepaald |