Bacteriële vaginose
De melkzuurbacterie Lactobacillus crispatus is een natuurlijke bewoner van de vagina. Door melkzuurproductie draagt zij bij aan een zuur vaginaal milieu. Dat is belangrijk, want ziekmakende bacteriën houden over het algemeen niet van een lage pH. Er is echter lang niet altijd sprake van een lage pH in de vagina. Een verhoging van de pH gaat soms gepaard met bacteriële vaginose . Het vaginale microbioom is dan uit balans. Een hoge diversiteit aan schadelijke bacteriën verdringt dan de Lactobacillus, en tast de beschermende slijmlaag in de vagina aan. In sommige gevallen leidt dat tot irritatie en een onaangename geur. Door bacteriële vaginose wordt ook het risico op het verkrijgen van seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s) verhoogd, en is er een verhoogde kans op vroeggeboorte tijdens de zwangerschap.
Een andere jas
Een belangrijke vraag is hoe bacteriële vaginose precies ontstaat. Wordt Lactobacillus crispatus onderdrukt door andere soorten of veranderen de condities in de vagina waardoor deze bacterie niet langer kan domineren en de pH laag kan houden? Of zou de Lactobacillus soort zelf veranderen, waardoor het vermogen om te domineren niet langer aanwezig is? Micropia-hoogleraar Remco Kort onderzocht dit in zijn onderzoeksgroep aan de Vrije Universiteit van Amsterdam door tientallen stammen van Lactobacillus crispatus met elkaar te vergelijken die afkomstig waren uit een gezonde vagina en uit een vagina in disbalans. Uit zijn onderzoek dat onlangs werd gepubliceerd in het tijdschrift Microbiome bleek dat de L. crispatus-stammen uit de gezonde vagina minder vaak in staat waren ‘een andere jas aan te trekken’.
Een nieuw probioticum?
De buitenkant van de bacteriecel (‘de jas’) bestaat aan een harde celwand waarin suikers zitten verankerd. Door die suikers te veranderen is de cel mogelijk niet langer zichtbaar voor het menselijk immuunsysteem. Een ander effect van een ‘andere jas’ kan zijn dat de bacteriecel niet langer aangevallen kan worden door virussen die de bacterie uitschakelen (zogenaamde bacteriofagen). Dit zou kunnen verklaren waarom in het geval van bacteriële vaginose (met verhoogde activiteit van het immuunsysteem of aanwezigheid van bepaalde bacteriofagen) alleen L. crispatus-stammen met deze eigenschap nog aanwezig kunnen zijn. Allemaal interessante hypotheses die nog onderzocht moeten worden. Op termijn zou de nieuwe ontdekking kunnen bijdragen aan de selectie van probiotische bacteriën met deze bijzondere eigenschap om veelvoorkomende conditie van bacteriële vaginose in de vagina te bestrijden. Veel van de gangbare methodes, gebruik van antibiotica of vaginale douches met melkzuur, blijken in ieder geval niet effectief te zijn.
Bron: microbiomejournal , naturemicrobiologycommunity , nrc .