None

Zijn er microben elders in ons zonnestelsel?

– mrt 20, 2018

De Atacama-woestijn in Chili is een van de droogste en minst leefbare plekken op aarde. Soms valt er decennia lang geen regen. Toch hebben onderzoekers er leven gevonden: microben. De vondst geeft hoop dat er misschien ook leven is op Mars.

Onleefbaar 

Het internationale onderzoeksteam vond een aantal bacteriën in de gortdroge woestijngrond. Maar in tegenstelling tot ander bacteriesoorten, leken deze eencelligen niets te doen. Lang werd dan ook gedacht dat dit misschien dode of stervende bacteriën waren die via de wind vanuit andere plekken werden aangevoerd. Nader onderzoek toonde echter aan dat het gespecialiseerde bacteriën zijn, die bij een gebrek aan water in een soort diepe slaap overleven. Bij regen ontwaken ze en gaan ze zich actief delen

Kans op regen: 1 op 1000

Toen de onderzoekers in 2015 voor het eerst in de woestijn aankwamen, gebeurde iets ongewoons. Het begon te regenen. Deze uitzonderlijke gebeurtenis had een explosie van biologische activiteit tot gevolg. Met steriele lepels en chirurgische precisie werden op verschillende dieptes monsters van de bodem genomen. Aan het oppervlak leefden Geodermatophilaceae- en Rubrobacter-bacteriën die goed tegen uitdroging en UV-straling kunnen. Dieper was de zoutconcentratie hoger en leefden zogenaamde halofiele (‘zoutminnende’) bacteriën, zoals Betaproteobacteria

Mars

De onderzoekers denken dat deze micro-organismen wel honderden of zelfs duizenden jaren kunnen slapen. Deze condities lijken erg op die van Mars. Het is daar tegenwoordig droog en koud, maar dat was niet altijd zo. Miljarden jaren geleden had Mars kleine oceanen en meren waarin mogelijk vroege levensvormen voorkwamen. Misschien dat deze levensvormen zich hebben aangepast aan de huidige omstandigheden op Mars.

Water

Het is bekend dat er bevroren meren zijn op Mars, en recent onderzoek suggereert dat er zelfs sneeuw valt. Er zijn dus omstandigheden waarbij het vochtgehalte op Mars kan toenemen. En zoals het onderzoek in de Atacama-woestijn aantoont, kan vocht microben ontwaken. Het team wil daarom onderzoek doen in het Don Juanmeer in Antarctica. Doordat het ondiepe meer een zoutgehalte heeft van 40%, bevriest het zelfs niet bij -50℃. 

IJsmaan van Saturnus

Niet alleen op Mars, maar ook elders in ons zonnestelsel zou leven kunnen bestaan. Er zijn namelijk veel vochtige plekken te vinden. Oostenrijkse en Duitse onderzoekers lieten via laboratoriumexperimenten zien dat er op de ijsmaan Enceladus van Saturnus microben zouden kunnen leven. De Amerikaanse planeetverkenner Cassini toonde aan dat geisers vanuit een ondergrondse oceaan methaan de ruimte in spuiten. Volgens de onderzoekers zou dit methaangas door micro-organismen kunnen worden geproduceerd. Ze bootsten de omstandigheden in deze oceaan in het laboratorium na. De methaanproducerende archaea Methanothermococcus okinawensis, die op aarde in zeer heet water bij hydrothermale diepzeegeisers wordt gevonden, zou prima kunnen leven onder deze omstandigheden.

Bron: PNAS  en  Nature