None

Microben beschadigen én beschermen schilderijen

– dec 7, 2018

Oude kunstwerken beschermen is niet eenvoudig. Schilderijen, maar ook beeldhouwwerken en gebouwen, lopen gevaar aangetast te worden door de tand des tijds. Naast warmte, kou en vocht kunnen ook microben kostbare kunstwerken beschadigen. Deze micro-organismes laten lelijke sporen achter op het schilderij, en zouden op lange termijn ook permanente schade kunnen veroorzaken.

Italiaanse wetenschappers deden daarom onderzoek naar welke microbenschilderijen aantasten én of sommige bacteriën kunnen helpen met het beschermen van waardevolle werken. Om hier achter te komen, bekeken biologen en kunsthistorici van de universiteit van Ferrara het schilderij ‘’Incoronazione della Vergine”, een zeventiende-eeuws werk van Carlo Bononi. 

Zowel op de voorkant als de achterkant van het canvas vonden ze meerdere soorten microben. Zo troffen ze verschillende soorten bacteriën aan uit het Staphylococcus-geslacht. Ook leefden er meerdere schimmels op het schilderij, waaronder enkele soorten Penicillium.  

Opvallend genoeg leefden op verschillende delen van het schilderij andere microben. Tussen verschillende delen van de voorkant waren grote verschillen te vinden. Sommige microben bleken de ene kleur verf lekkerder te vinden dan de andere. Samen met verschillen in lichtinval en luchtvochtigheid krijgt elk deel van het schilderij hierdoor zijn eigen micro-ecosysteem.

Om te kijken of de groei van deze schilderijmicroben te remmen viel, stelden de onderzoekers verschillende monsters bloot aan sporen van de Bacillus-bacterie. Deze vers aangebrachte sporen gingen de concurrentie aan met de al aanwezige schimmels en bacteriën. De onderlinge strijd bleek een groot effect te hebben op de groei: door de strijd kon geen van de microben zich nog effectief voortplanten. 

Hoewel de onderzoekers de experimenten met sporen alleen nog onder laboratoriumomstandigheden hebben uitgevoerd, hopen ze dat ze in de toekomst ook sporen kunnen loslaten op schilderijen om zo kostbare werken te beschermen.

Bron: PLOS ONE