Mutatie

Verandering in het genetische materiaal

meer informatie

In sciencefiction-films komt het nog weleens voor dat mensen spinnenwebdraden kunnen schieten door een mutatie. Het spinnenwebschieten zal in de echte wereld niet zo snel gebeuren, maar mutatie komt wel degelijk voor.

In sciencefiction-films komt het nog weleens voor dat mensen spinnenwebdraden kunnen schieten door een mutatie. Het spinnenwebschieten zal in de echte wereld niet zo snel gebeuren, maar mutatie komt wel degelijk voor.

‘Elk voordeel heb z’n nadeel’?

Het DNA en RNA zijn opgebouwd uit een reeks van bouwstenen (nucleotiden). Een verwisseling, toevoeging of verwijdering van één of meerdere nucleotiden wordt een mutatie genoemd. Mutaties kunnen spontaan ontstaan, bijvoorbeeld tijdens de celdeling. Maar ook door schadelijke invloeden van buitenaf, zoals door uv-straling. Een mutatie kan voordelig zijn voor een organisme doordat er een nieuwe gunstige eigenschap ontstaat. Andersom kan een mutatie ook nadelig zijn wanneer deze de celfuncties ontregelt. Dit is bijvoorbeeld het geval bij kanker, waarbij een cel door een mutatie ongeremd gaat delen.

Makkelijker aanpassen

Mutaties zijn vrij zeldzaam, slechts 1 op 10 miljoen DNA-nucleotiden. Maar microben reproduceren zich snel en hebben vaak maar een kleine hoeveelheid DNA. De gemiddelde bacterie heeft bijvoorbeeld maar zo’n 5 miljoen baseparen. In iedere nieuwe generatie ontstaan dus een of twee fouten in de genetische code. Deze mutaties zorgen voor genetische variatie en spelen daardoor een belangrijke rol in het vermogen van de bacterie om zich aan te passen en te overleven.