Marleen van Smoorenburg - ToothPhage™: Elimination of P. gingivalis, the etiological agent of periodontitis
Parodontitis, het zegt je zo misschien niks, maar grote kans dat ook jij hier ooit last van krijgt. Deze vergevorderde tandvlees ontsteking wordt veroorzaakt door de bacterie Porphyromonas gingivalis, een bacterie die van nature voorkomt in je mondflora. Is de balans in je mond echter verstoord, dan kan de bacterie voor een ontsteking zorgen die je niet meer op kan lossen door beter te poetsen met normale tandpasta.
Marleen van Smoorenburg bedacht met ToothPhage een manier om van deze pijnlijke ontsteking af te komen, waarvoor je niet eens je huis uit hoeft. Omdat de ontsteking door een specifieke bacterie veroorzaakt wordt, kunnen bacteriofagen een uitkomst bieden. Deze kleine virussen injecteren hun genetisch materiaal in een bacterie in. Uiteindelijk worden er zoveel fagen gemaakt, dat de bacterie openbarst en zo gedood wordt door de faag.
Door de soortspecifieke bacteriofagen toe te voegen aan een tandpasta, wordt de Porphyromonas gingivalis aangevallen – terwijl de rest van de mondflora gezond blijft. Marleen van Smoorenburg baseerde haar idee op een crème tegen puistjes die in het lab veelbelovend lijkt. Door dezelfde grondstof te gebruiken voor een ziekte die veroorzaakt wordt door één specifieke bacterie en die niet levensbedreigend is, zou ToothPhage als tussenstap kunnen dienen om bacteriofagen te gebruiken in de gezondheidszorg.
L.W. van Greuningen - Research proposal: Decrease of microplastic trophic transfer by transferring gut bacteria from Tenebrio molitor to Danio rerio
Van plastic tassen tot in tandpasta: plastic kom je bijna overal tegen. Helaas ook in de voedselketen. Niet alleen drijft er veel plastic in onze oceanen, maar het water is ook gevuld met microplastics. De microscopisch kleine deeltjes plastic worden opgegeten door garnaaltjes en andere kleine dieren. De vissen die hen op het menu hebben staan, krijgen de plastics dan ook binnen, waarna de deeltjes zich verspreiden binnen de voedselketen en ook op ons bord terechtkomen.
Lars van Greuningen stelt in zijn onderzoeksvoorstel een manier voor om het plastic weer van ons bord te krijgen. In de darmen van de meelworm Tenebrio Molitor zijn bacteriën gevonden die plastic kunnen verwerken en kunnen omzetten tot voedingsstoffen of tot co2. Door deze bacteriën te isoleren en toe te voegen aan het water van steriele zebravissen, kan de bacterie terechtkomen in het microbioom van de vis. De vissen krijgen vervolgens een mix van vissenvoer en een speciaal plastic te eten. Als de darmbacteriën hun werk doen, zou een meting met een co2-filter uitwijzen dat het plastic is afgebroken en omgezet is tot co2.
De zebravis is geschikt voor het onderzoek omdat er al veel bekend is over het microbioom van de vis. Maar ook bij andere vissen zou de bacterie een uitkomst zijn. Vooral als kleine dieren die onderaan de voedselketen staan, zoals garnaaltjes, de microplastics afbreken in plaats van doorgeven, zou er een grote stap gemaakt worden om de grotere vissen te beschermen voor de plastics, plastics te verwijderen uit de voedselketen, en kunnen de huidige microplastics opgeruimd worden uit de oceanen.
Tim Arnoldus - Bowel buddies: a system to save your microbiome during antibiotic treatment
In Nederland worden bijna 60 miljoen doses antibiotica per jaar voorgeschreven. Deze medicijnen kunnen je niet alleen beter maken, maar ook zieker. De medicijnen vallen naast ziekteverwekkers ook de microben aan die je juist gezond houden. In je darmen kunnen de antibiotica zorgen voor de meeste problemen. Poeptransplantaties kunnen hiervoor een uitkomst zijn en worden sinds twee jaar ook in Nederland aangeboden.
Deze transplantaties zijn met de poep van een gezond persoon, die via een slang in de darmen ingebracht wordt. Je proeft er niks van, maar ingrijpend is het wel. Daarnaast bestaat de kans dat de gezonde microben zich niet goed hechten aan de darmen van de patiënt. De samenstelling van microben in de darmen verschilt namelijk per persoon. Infecties zoals C. difficile kunnen dan weer terugkomen, waardoor er weer een nieuwe behandeling nodig is.
Tim Arnoldus wil daarom onderzoeken of dit niet simpeler en beter kan door de gezonde microben uit de poep van de patiënt zelf te gebruiken. Het verzamelen van feces is een makkelijke handeling, en kan bij de huisarts gebeuren voordat de antibiotica wordt voorgeschreven. Daarna kan de poep met gezonde microben ingevroren worden en in een capsule worden gedaan die pas in je darmen opengaat. Omdat deze capsules al bestaan, zou de ontwikkeling snel doorgezet kunnen worden.
Deze pillen kunnen, wanneer zij goedkoop geproduceerd kunnen worden, bij iedere strip antibiotica worden meegegeven. Nu worden poeptransplantaties pas gedaan nadat er een ziekte is opgetreden. Reactief dus in plaats van preventief. Door preventief te beginnen aan het herstel van je microbioom, kunnen niet alleen potentieel dodelijke infecties worden voorkomen, zoals C. difficile, maar ook andere ongemakken die je na een kuur antibiotica kan krijgen, zoals diarree. Potentieel voorkomt het ook ingrijpende aandoeningen waarop je verhoogd risico loopt bij veelvuldig antibiotica gebruik, zoals inflammatoire darmziekten, darmkanker en autoimmuunziektes. De hersteltijd van je darmflora kan ook omlaag worden gehaald. Waar dit zonder poeppil zo’n 4 weken tot 6 maanden kan duren, zal dat bij deze methode een stuk sneller zijn.
