Naar schatting bestaat meer dan 95 procent van alles dat leeft uit microben. Dit onzichtbare leven heeft al 3,6 miljard jaar een enorm aantal diverse taken op onze planeet. Zij maken onze wereld tot een bewoonbaar en duurzaam ecosysteem. Microben staan aan het begin én einde van elke voedselketen, produceren meer dan de helft van de zuurstof in onze atmosfeer, recyclen nagenoeg alles, en houden dieren en planten gezond door in symbiose met hen te leven.
Veel van deze microbiële taken kunnen worden ingezet om milieuproblemen op te lossen. Zo kunnen ze dienen als alternatief voor chemische bestrijding en kunstmest in de landbouw, gebruiken we ze als groen alternatief voor fossiele brandstoffen, en ruimen ze olievervuiling en zelfs radioactief afval op. De mogelijkheden zijn net zo grenzeloos als de microwereld zelf.
E-waste
In het productieproces van telefoons, computers en andere apparaten kunnen microben bijvoorbeeld een duurzaam alternatief bieden. De huidige elektronica-industrie is een enorme vervuiler. De productie zorgt voor veel lucht-, water- en bodemverontreiniging, en alle apparaten die niet of niet goed worden gerecycled, ook wel e-waste genoemd, vormen de snelst groeiende afvalstroom ter wereld. Dit probleem is met name toe te schrijven aan de grondstoffen, zoals zware metalen en op aardolie gebaseerde kunststoffen. Deze stoffen zorgen niet alleen voor veel vervuiling, maar zijn ook moeilijk te recyclen en kosten veel energie om te produceren.
Supergeleidende bacterievezels
Kabelbacteriën kunnen deze stoffen hopelijk in de toekomst vervangen. Deze ketenvormende bacteriën zijn een van de meest veelbelovende ontdekkingen van de afgelopen jaren. Ze leven in de modder van de oceaanbodem en hebben een ‘elektrisch metabolisme’. Ze zijn in staat energie op te wekken uit diepere lagen van de zeebodem. Maar wat hen echt bijzonder maakt, is dat ze de opgewekte elektronen superefficiënt en over grote afstanden aan elkaar kunnen doorgeven. De kabelbacteriën gebruiken hiervoor een unieke vezel in hun celwand. Deze vezels kunnen net zoveel stroom aan als een koperen kabel, en geleiden minimaal zo goed als de modernste geleiders in zonnepanelen. Opmerkelijk, aangezien andere biologische materialen – zoals eiwitten, koolhydraten, lipiden of nucleïnezuren – juist zeer slecht geleiden.
De supergeleidende vezels in de kabelbacteriën kunnen worden toegepast in allerlei nieuwe materialen en technologieën. Als biologisch afbreekbaar alternatief voor zeer vervuilende en lastig te recyclen metalen en polymeren zouden kabelbacteriën de productie en het gebruik van onze elektronica enorm kunnen verduurzamen. Wie weet bestaat jouw smartphone over een paar jaar wel grotendeels uit bacteriën!
Een betere wereld begint in Micropia
Kom langs in Micropia en ontmoet deze duurzame alleskunners. Bekijk de microben die mest van de ARTIS-olifanten fermenteren tot een supercompost voor in het ARTIS-Park. Je ontdekt spelenderwijs hoe bakkersgist wordt ingezet voor allerlei duurzame oplossingen. Ook laten de laboranten je zien hoe we ons drinkwater schoonmaken door juist microben toe te voegen.